Les 6: de cursus ‘d of t’ samengevat
Don Quichot trekt ten strijde!
In deze les vatten we de hele cursus samen, natuurlijk met een ouderwets knullig filmpje van mijn hand. Mijn vak heeft veel met tekst te maken, maar niets met filmpjes… En dat zie je 😉
Krijgt ‘ik’ een d of een t?
‘Ik’ noemen we de ‘eerste persoon enkelvoud’. En die krijgt geen t! Nooit ofte nimmer!
Ik word opgehaald. Ik laad mijn telefoon op. Ik rijd met de auto. Ik onthoud nooit iets. Ik bereid mij goed voor.
Hoe zit dat bij ‘jij’?
Jij is de ’tweede persoon enkelvoud’. Deze is iets moeilijker. ’Jij’ krijgt een t als ‘je’ of ‘jij’ ervoor staat. Maar kom je later, dan krijg je geen t (thee):
Als je dit niet onthoudt, dan onthoud je niks. Je hoort niet het niet, maar hoor je het wel, dan is het niet zo moeilijk.
En bij ‘hij’? Of ‘zij’ of ‘het’?
Hij, zij en het noemen we de ‘derde persoon enkelvoud’. Deze krijgt in de tegenwoordige tijd altijd een t. Ervoor of erachter, maakt niet uit. Altijd een t.
Hij onthoudt het vast niet, maar misschien onthoudt zij het wel.
Hij betaalt de rekening en zij rijdt naar huis.
Help, wat is een ‘voltooid deelwoord’?
Een voltooid deelwoord is bijvoorbeeld ‘gekocht’. Veel voltooide deelwoorden beginnen met ge-. Ze hebben altijd een hulpwerkwoord nodig om in een zin te staan: hebben, worden of zijn.
Ik ben veilig geland. Ik heb dat gekocht. Daar word je gestoord van.
Moet het voltooid deelwoord met een d of een t?
Deze krijgen alleen en t op het eind, als de laatste letter van de stam van het werkwoord een medeklinker is uit ’t Kofschip.
Hij is verhuisd. Hij heeft betaald. De wind is gedraaid. Zijn vrouw is vermoord. Wanneer is die maïs gepoft? Heb jij dat ingepakt? Dat heeft mij geraakt.
Wil je toch nog even alle lessen helemaal doen? Dat kan:
Les 1: ik word of ik wordt >>
Les 2: jij rijd of jij rijdt >>
Les 3: hij vermijd of hij vermijdt >>
Les 4: help, wat is een voltooid deelwoord? >>
Les 5: hij is verhuisd of hij is verhuist >>
[…] Dit blogartikel was vermeld op Twitter door Annelies Kaan, engelien boven en Leonie Willebrands, Scherpschrijver. Scherpschrijver heeft gezegd: En daar is -ie, inclusief knullig filmpje! Les 6 van Don Quichot. http://wandadijkstra.nl/les-6-de-cursus-d-of-t-samengevat/ […]
Gaaf initiatief. Best nodig ook. Alleen dat kofschip; ik heb het nooit geleerd en snappen doe ik het ook al niet. Kun je ook goed spellen zonder het kofschip?
Hoe doe jij dat dan? Ben ik wel benieuwd naar.
Je bent de beste!
Ik heb dat nooit begrepen maar het wordt me nu eindelijk een beetje duidelijk! alleen nog wat oefenen..
goetjes Wiebe
Hoi Wanda,
Ik wil je bedanken voor je lessen. Ik vind ze erg eenvoudig en duidelijk.
Ik heb nog wel een vraag over de hulpwerkwoorden bij het bepalen van een voltooid deelwoord. Kunnen dit alleen de hulpwerkwoorden ‘hebben, zijn of worden’ zijn?
Je hebt bijvoorbeeld ook de zin: Hij krijgt de uitkering betaald. Is ‘betaald’ dan het voltooid deelwoord met het hulpwerkwoord ‘krijgen’?
Met vriendelijke groet,
Mariël
Nee, dat is een gewoon werkwoord.
Top is dit. Ik woon in Suriname en heb vaker problemen met d of t en ook nog het kofschip. Het wordt allemaal duidelijk, nu is het oefenen geblazen. Many thanks.